Kinh thánh thuật lại Chúa Jesus tuyển chọn kêu gọi 12 Tông đồ đầu tiên khi người ra giảng đạo. Trong số đó có hai vị mang tên Jacobus: Jacobus tiền con Ông Zebedeus và Jacobus hậu con Ông Alpheus.
Phân biệt một vị là Jocobus tiền và một vị là Jacobus hậu không phải vì mức độ sự thánh thiện của hai người, nhưng vì họ trùng tên nên để dễ phân biệt thôi theo cung cách suy luận người trần thế.
Tên Jacobus nhắc nhớ đến tên Tổ phụ Jacobus, con Tổ phụ Isaak trong Kinh thánh cựu ước.
Tông đồ Jacobus tiền cùng với hai Tông đồ Petrus và Johannes đã được chính Chúa Jesus đưa lên núi Tabor. Nơi đó Ông được chứng kiến sống cảnh tượng Chúa Jeus biến hình đàm đạo với hai thánh tiên tri Mose và Elija. Và như thế Ông đã tận mắt chiêm ngắm vinh quang Thiên Chúa chiếu tỏa ngay khi còn sống trên trần gian.
Rồi trong vườn Getsemani, Ông được chứng kiến cảnh tượng giờ phút hấp hối của Chúa Jesus trước khi Chúa bị bắt chịu khổ hình. Và như thế Ông đã sống chứng kiến sự đau khổ khiêm hạ của Chúa Jesus cho tới chết trên thập gía.
Ông Jacobus có người em là Ông Johannes cũng được Chúa Jesus tuyển chọn kêu gọi làm Tông đồ đầu tiên của Ngài. Hai anh em Ông thuộc vào vòng thân cận với với Chúa Jesus như Thánh tông đồ Peturs. Nhưng hai anh em ông lại có cung cách khác thường trong lối xử sự.
Một lần hai Ông xin Chúa Jesus cho hai anh em Ông được ngồi bên tả bên hữu Chúa trên nước Chúa vinh quang. Chúa Jesus không bằng lòng với kiểu cách sống muốn trên người khác như hai Ông mong muốn. Và nhân cơ hội đó cắt nghĩa cho họ về sứ mạng của mình, và cũng là dậy cho các ông cung cách sống ở đời trong cương vị là một người có trách nhiệm tinh thần với những con người khác.
„Ai muốn làm lớn giữa anh em thì phải làm người phục vụ anh em. Ai muốn làm đầu anh em thì phải làm người đầy tớ mọi người. Vì con người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng để phục vụ và hiến mạng sống làm gía chuộc muôn người.“ (Mc 10,43- 45).
Và một lần Ông Jacobus cùng Johannes với thái độ nóng nảy hung hăng hiếu chiến muốn lấy lửa thiêu hủy những người làng Samaria, vì họ không đón tiếp Chúa Jesus. Nhưng Chúa Jesus đã quay sang quở mắng hai Ông, gọi hai ông là Boeneges, con của thiên lôi. (Mc, 3,27, Lc 9,54).
Theo sách Tông vụ các Tông đồ, sau khi Chúa Jesus về trời và Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống, Thánh Tông đồ Jacobus tiền đã giảng đạo sống tại Jerusalem. Và vào khoảng đầu năm 40 sau Chúa giáng sinh, vua Herdes Agrippa đã ra lệnh bắt bớ các tín hữu Chúa Jesus Kito, họ bắt Thánh tông đồ Jacobus và xử chém. (CV 12,1-2).
Như vậy Tông đồ Jacobus tiền đã chịu tử vì đạo làm chứng cho Chúa Jesus Kitô ở Jerusalem.
Một trình thuật muộn sau này thuật lại Tông đồ Jacobus tiền đã sang tận Spanien (Tây ban nha) giảng đạo.
Lại có truyền thuyết khác thuật lại thi hài của Thánh Tông đồ Jacobus sau khi bị xử trảm quyết ở Jerusalem được đưa di chuyển bằng tầu thuyền đến thành phố Santiago de Compostela nước Spanien và được chôn cất tại nơi đây.
Santiago de Compostela trở thành nổi tiếng, vì có mộ Thánh Tông đồ Jacobus, thu hút khách hành hương không chỉ trong Âu Châu, mà cả các quốc gia khác trên thế giới nữa.
Ở Santiago de Compostela có đền thờ nguy nga rộng lớn kính Thánh Jacobus xây dựng từ thế kỷ 11. Nơi cửa chính ra vào có cổng Portico de la gloria chia làm ba cánh dựa theo cảnh tượng diễn tả của Thánh Johannes tông đồ trong sách Khải huyền (KH 4,6-8) .
Trong đền thờ trước cung thánh có một bình hương - Botafumeiro - to lớn cao 1,60 mét. Bình hương được đốt khói hương nghi ngút kéo theo một nghi thức vào những dịp lễ trọng, hay theo yêu cầu, cùng vào 12.00 giờ trưa hằng ngày, lên tận nóc đền thờ.
Ngày nay trong nhiều nước Âu Châu có con đường Jacobus với dấu hiệu hình con sò là biểu hiệu hình ảnh lối đi hành hương sang Santiago de Compostela đến đền thờ Thánh Jacobus.
Thánh Tông đồ Jacobus trở thành vị Thánh hành hương, nên hình tượng thánh nhân được chạm trổ khắc vẽ mặc áo nâu dài, một tay có chiếc gậy, và một tay có cuốn sách phúc âm. Nơi cây gậy có treo một bình nước. Những hình ảnh dấu chỉ này diễn tả vị cuộc đời hành hương của một đời sống Kitô hữu.
Ngoài ra khắp các nơi trong ngoài đền thờ Thánh Jacobus nơi các cửa ra vào, cửa sổ ở Santiago de Compostela đều khắc vẽ chạm trổ hình con sò. Đây cũng là hình ành biểu hiệu của Thánh Jacobus thành Santiago Compostela.Vì thế khách hành hương đến nơi đây hầu như ai cũng mua một dây đeo có xỏ vỏ con sò với hình Thánh giá mầu đỏ vẽ trong lòng con sò.
„Theo gương đời sống thánh Tông đồ Jacobus chúng ta có thể học hỏi:
- sẵn sàng nghe theo tiếng Chúa kêu gọi theo Ngài với niềm vui phấn khởi
- Sẵn sàng can đảm làm chứng cho Chúa.
Thánh Jacobus tiền là hình ảnh mẫu gương sống động cho chúng ta về lòng trung thành với trái lòng yêu mến rộng lớn quảng đại cho Chúa Kitô. Thánh Jacobus đã sẵn sàng uống chén cay đắng đau khổ cho đến chết tử vì đạo làm chứng cho Chúa Jesus Kitô.“ (Đức Giáo hoàng Benedictô 16.).
Hằng năm Giáo hội kính mừng Thánh Jacobus tiền vào ngày 25.07.
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long