Từ khi kỹ nghệ công nghiệp phát triển trong đời sống xã hội, nhiên liệu dầu phát ra năng lượng dùng cho máy móc kỹ nghệ sản xuất trở nên huyết mạch quan trọng. Vì thế, các nước tân tiến kỹ nghệ ngày càng tìm cách khai thác nguồn quặng mỏ dầu thô trên thế giới ở những vùng đất nước có quặng mỏ dầu nằm sâu dưới lòng đất, cùng dưới lòng biển sâu.

Và cũng vì đó xảy ra những khủng hoảng, chiến tranh về khai thác vận chuyển và về gía cả nguyên liệu dầu thô trên thế giới.

Từ khi khám phá ra chất nhiên liệu này, dầu năng lượng dùng cho máy móc kỹ nghệ, dùng cho xe hơi chạy và dùng để đốt thắp sáng đèn, đun nấu ở nhà bếp vào thời kỳ hay những nơi nào chưa có đèn điện.

Nhưng ngày nay hầu như dầu năng lượng chỉ được dùng cho máy móc kỹ nghệ, cho xe hơi, máy nổ thôi. Còn dùng để thắp đèn hay đun nấu nơi nhà bếp thì hầu như không còn nữa. Vì vấn đề gìn giữ bảo vệ môi trường sinh sống và cũng để tránh nguy hiểm dễ gây hỏa hoạn.

Trong Kinh thánh nói đến chất dầu dùng vào việc chữa bệnh, mang lại sức khoẻ, xức dầu để tấn phong làm vua, làm Tư Tế, dầu mang niềm vui cho người được xức dầu trên đầu trên thân thể. Đó là loại dầu lấy từ thảo mộc, như dầu Oliu, dầu dừa… không phải là dầu nhiên liệu đốt cháy phát ra năng lượng.

Trong Phúc âm Chúa Giêsu nói đến dụ ngôn 10 cô trinh nữ xách đèn dầu đi dự tiệc cưới: năm cô khôn ngoan mang đèn rồi mang còn theo bình dầu dự bị và năm cô khờ dại mang đèn mà không mang bình dầu dự bị theo. (Mt 25, 1-13)

Vì thức lâu chờ tiệc cưới ban đêm, nên đèn cạn đầu. Năm cô mang theo dầu, có dư đủ. Họ có dư dầu nhưng không chia sẻ cho năm cô khác lúc đèn cạn thiếu dầu thắp và vào lúc đêm tối nữa mua ở đâu.

Đọc đoạn dụ ngôn này gợi lên suy nghĩ năm cô dư dầu có lối sống ích kỷ. Và Chúa Giêsu nêu ra dụ ngôn này cũng không lên án năm cô sống ích kỷ đó không chịu chia sẻ với người khác đang trong lúc thiếu thốn.

Năm cô mang theo dầu dự bị được cho là có lối sống không ngoan. Nhưng cách sống của năm cô đó còn diễn tả chiều thâm sâu của người có lý trí lành mạnh.

Năm cô không mang theo dầu dự bị, bị cho là người khờ dại. Vì họ có cách sống không suy nghĩ nông sâu, không có tầm nhìn của đôi con mắt nhận ra thực tại đời sống.

Theo nhà hiền triết Platon người khôn ngoan có suy nghĩ đắn đo luôn là người tốt. Trong khi người theo lối sống khờ dại không suy nghĩ nông sâu là người xấu. Ai có lối sống đắn đo suy nghĩ, người đó nhận ra ý nghĩa thâm sâu của thần thánh.

Chúa Giêsu qua dụ ngôn hình ảnh này muốn nói: Trong đời sống có những quyết định đến trong khoảnh khắc giây phút, mà con người không thể chờ vào người khác được. Nếu không sống tỉnh thức, thì cũng không thể trông chờ người khác mở mắt tỉnh thức cho mình được.

Phải chăng đây là một loại dụ ngôn nhắc nhở cũng tương tự như cách cắt nghĩa một giấc mơ có tính cách báo hiệu nhắc nhở!

Xưa nay có nhiều suy luận cắt nghĩa về ý nghĩa của dầu trong dụ ngôn , như dầu được cho là việc tốt lành làm cho đức tin bùng cháy chiếu tỏa sáng ra.

Thánh Augustino có suy tư dầu trong dụ ngôn là cách sống của một người. Cách sống đó thể hiện đức tin người tín hữu Chúa Kitô. Chất dầu là hình ảnh diễn tả về tình yêu thương. Mỗi người có cách sống riêng, họ không thể đem cách sống của mình chia cho người khác được. Những cô khôn ngoan không thể chia cách sống tình yêu thương của mình với những cô khờ dại được.

Người ta có thể chia với nhau tấm bánh, chén cơm, chén rượu, điều trí tuệ suy nghĩ. Nhưng người ta không thể dùng cách sống của mình áp đặt bắt người khác được. Cách sống là việc riêng của mỗi người.

Và như thế theo Augustino đó cũng là dụ ngôn mang có tính cách nhắc nhở để đánh thức khơi dậy tình yêu thương có sẵn ở nơi mỗi người.

Một người mẹ nói với các con mình: Khi còn sống, chúng ta có thể thảo luận cách này cách khác giúp đỡ nhau. Nhưng ngày sau cùng ra trước tòa Chúa chỉ một mình người đó với Thiên Chúa thôi. Không ai có thể giúp ai được. Cho nên khi còn sống ở đời này, cách sống tốt nhất là sống tốt lành ngay chính, yêu mến kính sợ Chúa và có lòng nhân đạo bác ái.

Đó là cách sống hôm nay cho ngày mai.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long