Khách hành hương sang đất thánh bên Do Thái ngoài đi thăm viếng những địa điểm khác nhau nơi ngày xưa Chúa Giêsu Kitô đã sinh sống, đã đặt chân đi qua ở Bethlehem ở Nazareth ở vùng Samaria, còn đến thăm viếng đền thờ có ngôi mộ Chúa Giêsu ở thành phố thánh địa Jerusalem.

Trong ngôi đền thờ cổ kính này căn phòng mộ Chúa Giêsu là trung tâm điểm của ngôi đền thờ. Khách hành hương cung kính cúi mình chui đi vào căn phòng nhỏ, gặp cỗ áo quan trống rỗng không còn xác người qua đời, như trong các phúc âm thuật viết lại ngôi mộ trống không có xác Chúa Giêsu nữa.

Ngôi mộ trống đó nói lên hình ảnh dấu chỉ Chúa Giesu Kitô đã sống lại, và đây không còn là địa điểm tưởng nhớ người qua đời nữa. Vì thế ngôi đền thờ này có danh xưng Đền thờ phục sinh, hay như phụng vụ văn hóa Chính Thống Bysantin gọi là Anastasis.

Hằng năm tháng Mười Một, theo nếp sống đạo đức trong Hội Thánh Công giáo tưởng nhớ cầu nguyện cho các người đã qua đời.

Vào những ngày trong tháng này, thân nhân gia đình người đã qua đời ra viếng thăm phần mộ người thân yêu. Họ quét dọn sạch sẽ, cùng mang theo bông hoa, thắp đèn nến cắm trên phần mộ, và ngậm ngùi đọc kinh cầu nguyện tưởng nhớ người đã qua đời nằm sâu trong lòng đất.

Đó là nghĩa cử lòng đạo đức, lòng hiếu thảo. Con người ai cũng biết chu kỳ trong thiên nhiên nơi cây cối thảo mộc luôn hằng diễn xảy ra có khởi đầu mọc lớn lên xanh tươi, và cũng có tận cùng tàn héo chết lụi. Cũng vậy con người có ngày sinh ra sống trên trần gian, và cũng có ngày đời sống chấm dứt với sự chết.

Nhưng dẫu vậy, sự ly biệt vĩnh viễn, sự chết luôn làm cho con người sợ hãi. Vì phải bước đi vào cảnh hư vô trống rỗng, cảnh đi vào không gian vô danh vô định tối tăm nơi lòng đất, hoặc được thiêu ra tro bụi, mà không ai xưa nay có thể biết được…Sự chết là một mầu nhiệm bí ẩn với con người.

Như thế có ý nghĩa gì khi đến thăm viếng nấm mồ người qua đời mà không có niềm tin tưởng vào sự sống lại?

Trước phần mộ người qua đời gợi lên trong tâm hồn lòng ngậm ngùi buồn thảm cùng nhớ nhung. Người thân nhớ lại với lòng hiếu thảo biết ơn người đã qua đời. Họ nhớ lại những biến cố, những kỷ niệm ngày xưa đã cùng chung sống trải qua với nhau. Nhưng đó chỉ là hướng về qúa khứ đã trôi qua thôi.

Còn có hình ảnh nào hướng về tương lai cho người đã qua đời không?

Sự chết ngăn cách giữa hai thế giới người còn sống trên trần gian và người đã vĩnh biệt ra đi thành người thiên cổ. Họ không còn có thể giao thương hay hoạch định gì cho ngày mai với nhau được nữa.

Người còn đang sống trên trần gian với niềm hy vọng hướng về tương lai của người đã qua đời qua đức tin vào Thiên Chúa, Đấng là nguồn sự sống, Đấng đã phục sinh sống lại, Đấng là nguồn ơn cứu chuộc, cho linh hồn con người đã qua đời được cùng sống lại với Chúa Kitô Giêsu.

Đức tin vào Thiên Chúa nói cho biết chết không phải là hết, là tận cùng. Nhưng linh hồn người qua đời bước sang một đời sống mới bên Đấng là nguồn sự sống. Như Thánh Phaolô với lòng xác tín nhắn nhủ: “Nếu chúng ta tin rằng Chúa Giêsu Kitô đã chết và đã sống lại, thì chúng ta cũng tin rằng những người đã an giấc ngàn thu trong Chúa Giêsu Kitô, sẽ được Thiên Chúa dẫn đưa về cùng Chúa Giêsu Kitô.” (Thư 1. gửi giáo đoàn Thessalonica 4, 14).

Người đã qua đời không còn nói với người thân còn đang trên đường trần gian điều gì bằng âm thanh tiếng nói. Nhưng khi ra thăm viếng phần mộ người đã qua đời, người thân như nghe được bài giảng từ nơi nấm mồ vọng lên:

“Thời gian đời sống con người ở trên trần gian có giới hạn. Mỗi người chịu trách nhiệm về chính đời sống mình. Sự sống là món qùa tặng ân đức của Thiên Chúa, Đấng là nguồn mạch sự sống, ban cho mỗi người. Mỗi người là hình ảnh của Thiên Chúa sinh thành tạo dựng nên, ban cho những khả năng, ơn kêu gọi, thời giờ cơ hội kiến tạo đời sống. Nhưng ngày sau cùng trở về cội nguồn nơi Thiên Chúa với hai bàn tay không.

Và trước Thiên Chúa chỉ còn biết thân thưa: Lạy Thiên Chúa nguồn sự sống con là người đầy tớ vô dụng chỉ biết làm việc bổn phận Chúa trao cho. Xin Chúa đón nhận và tha thứ những tội lỗi thiếu sót trong đời sống con khi xưa trên trần gian. Con là con của Chúa do Chúa tạo dựng nên…”

Tháng tưởng nhớ các linh hồn
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long