Cửa thành phố thường rộng thênh thang cho nhiều người cùng đi vào, đi ra cùng một lúc.

Cửa thánh đường cũng rộng, nhưng không to rộng bằng cửa thành phố.

Cửa nhà ở cũng rộng, nhưng nhỏ hẹp hơn nhiều về chiều cao cũng như chiều rộng cửa thành phố, cửa thánh đường.

Cửa dinh Tổng Thống, dinh Thủ Tướng, dinh Tỉnh trưởng…rộng cao cùng đẹp. Nhưng lại mang hình ảnh biểu tượng là cửa hẹp. Vì chỉ một người nào được người dân đất nước tín nhiệm chọn bầu làm Tổng Thống, làm Thủ tướng, làm tỉnh trưởng được vào thôi.

Hình ảnh cửa trong nếp sống niềm tin tôn giáo thì thế nào?

Chúa Kitô Giesu khi đi rao giảng nước Thiên Chúa cho trần gian đã qủa quyết chính Ngài là cửa dẫn vào sự sống ơn cứu độ cho con người.

Và Ngài vạch ra cung cách lối sống chọn lựa cửa: “Có kẻ hỏi Chúa Giesu: "Lạy Thầy, phải chăng chỉ có một số ít sẽ được cứu độ?" Nhưng Người phán cùng họ rằng: "Các ngươi hãy cố gắng chiến đấu vào qua cửa hẹp…” (Lc 13, 24).

Cửa rộng hay hẹp đều ẩn chứa ý nghĩa cho đời sống. Con người thường ai cũng thích muốn đi qua lối cửa cao rộng cho dễ chịu thông thoáng cùng nhanh chóng.

Đi qua lối cửa hẹp chật chội phải thứ tự chờ đợi tới phiên, rồi còn phải thu mình, thu đồ đạc mang theo lại cho gọn mới qua lọt được. Như thế theo bản tính tự nhiên của con người không dễ chịu, nên ngại không muốn đi qua lối cửa chật hẹp...

Trong đời sống luôn có cửa hẹp làm bằng chất liệu vật lý, và nơi mỗi người cũng đều có những cửa hẹp tinh thần.

Nơi đền thờ Chúa giáng sinh bên Bethlehem chỉ có một cửa duy nhất ra vào, mà cửa đó vừa nhỏ lại vừa thấp chật hẹp. Khi ra cũng như khi vào, chỉ một người qua lọt được thôi, và phải khom lưng cúi đầu xuống để không bị va chạm đụng vào đố xà cửa bằng đá phía bên trên.

Chúa Kitô Giesu, Con Thiên Chúa là Đấng cao cả, đã từ trời cao hạ mình sinh xuống trần gian làm người như một em bé sơ sinh được đặt nằm trong máng đựng rơm cỏ cho xúc vật ăn. Vì thế, chiếc cửa nhỏ chật hẹp nơi đền thờ của Chúa muốn nhắc bảo cho người đi vào cũng phải có thái độ khiêm cung khom lưng cúi đầu xuống để vào bái kiến thờ lạy Đấng đã khiêm nhường từ trời cao hạ mình xuống mặt đất làm người.

Rồi khi vào đền thờ có ngôi mộ trống nơi Chúa Kitô Giêsu đã được an táng ở Jerusalem, mà Ngài đã chỗi dậy sống lại, người hành hương cũng phải khom mình cúi xuống đi chui qua ngõ cửa nhỏ thấp chật hẹp chỉ cho một người, mới vào tới căn phòng huyệt mộ có ngôi mộ thánh trống.


Cửa nhỏ thấp chật hẹp nơi ngôi mộ thánh trống nhắc nhớ đến cung cách sống cúi mình xuống đất là nguồn gốc con người được tạo thành từ đất cát. Khi vào tới ngôi mộ trống nhắc nhớ đến Đấng được an táng nằm trong ngôi mộ dưới lòng đất đã sống lại lên trời cao, nơi là ngai chỗ ở của Ngài. Và trời cao cũng là quê hương con người mong đợi được đạt tới, sau quãng đời hành trình trên trần gian.


Cuộc sống ở đời, con người trong bất cứ lãnh vực nào cũng đều phải trải qua cửa hẹp, nhất là cung cách nếp sống tinh thần đạo giáo đòi hỏi nhiều hy sinh cố gắng liên tục.

Người tập luyện thể thao, thể lực phải giữ đều đặn kỷ luật chương trình huấn luyện đề ra, người học sinh, sinh viên, nhà giảng thuyết, nhà khoa học…phải luôn luôn mài rìu công việc sách vở, nghiên cứu tìm hiểu khám phá. Họ phải nỗ lực liên tục chiến đấu ép mình vượt qua tính khí luôn thích muốn sự dễ dãi nhanh chóng. Sống theo kỷ luật hy sinh từ bỏ là hình ảnh biểu tượng cửa hẹp. Vượt qua được cửa hẹp đó, họ mới đạt tới đích điểm gặt hái được thành công.

Ngày 28. Tháng Hai năm 2013 đức giáo hoàng Benedictô 16. đã từ bỏ cửa rộng cao ngôi giáo hoàng bước xuống thu mình đi vào khung cửa hẹp nhà Dòng Mẹ Thiên Chúa sống đời ẩn dật cầu nguyện.

Ngày 29.07.2022 ngày cuối cùng chuyến thăm đất nước Canada, Đức thánh cha Phanxicô đã có buổi trò truyện gặp gỡ các tu sĩ Dòng Tên. Ngài đã dùng hình ảnh “sự mong manh” của bản tính con người nói về cửa hẹp đời sống con người:

“Này Marc, tôi có ấn tượng về một chữ cha đã nói, "sự mong manh." Đã rất nhiều lần chúng ta nghe người ta nói rằng Dòng Tên là đội quân của Giáo hội, đội quân hùng mạnh… tất cả chỉ là tưởng tượng! Chúng ta không bao giờ nên nghĩ về sự tự mãn của mình. Tôi tin rằng sức mạnh thực sự của một tu sĩ Dòng Tên bắt đầu bằng việc tự ý thức được tính mong manh của chính mình. Chính Chúa là Đấng ban sức mạnh cho chúng ta.” (Cùng nhau bước đi: Đức Phanxicô trò truyện với các tu sĩ Dòng Tên, Vietcatholic, 13. Aug. 2022)

Trong đời sống tinh thần luôn đòi buộc phải đi qua cửa hẹp khi:
giữ kỷ luật tập luyện thói quen nhân đức, tính tình tốt lành thánh đức,
kính trọng sự sống trong vũ trụ thiên nhiên
từ bỏ điều chiều theo ý thích ham muốn cảm quan và sự dễ dãi nhanh chóng.
chu toàn việc bổn phận hằng ngày

Cửa hẹp, con người ai cũng ngại cùng sợ phải đi qua lối này. Vì phải tập luyện giữ kỷ luật liên tục, hy sinh chiến đấu cố gắng chịu đựng cả đau khổ nữa. Nhưng khi đi qua được, lại đạt tới cửa thành công cho đời sống, cửa bình an cho tâm hồn, và cửa ơn cứu độ của Chúa cho linh hồn.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long