Lề luật đạo Do Thái từ thời Mose thống trị toàn thể đời sống xã hội. Hễ có vấn đề kiện tụng hay cắt nghĩa lý giải về tập tục nếp sống đạo đời, các vị Kinh sư, các Luật sĩ và các Thầy cả trong đạo căn cứ theo luật đạo ghi chép trong sách Kinh Thánh cựu ước mà phân xử giải quyết. Các vị đó là quan tòa thẩm phán xét xử.

Thấy Chúa Giêsu đi giảng đạo hấp dẫn nhiều người, cùng có nhiều điều khác với ghi chép trong lề luật đạo, các Vị Kinh sư luật sĩ khó chịu, nên họ tìm cách gài bẫy thử thách Chúa Giêsu.

Họ dẫn điệu một người phụ nữ bị bắt vì phạm tội công khai đến trước mặt Chúa Giêsu, và hỏi xem ngài xét xử thế nào. Vì căn cứ theo lề luật đạo Do Thái từ thời Mose người phụ nữ như thế này bị ném đá làm sỉ nhục từ bị trọng thương cho tới chết! (Ga 8,1-11)

Nhưng Chúa Giêsu không nói gì, yên lặng cúi xuống nền đất lấy ngón tay viết trên đó. Không thấy Phúc âm kinh thánh viết ghi lại ngài viết vẽ những chữ gì.

Cung cách này của Chúa Giêsu vẽ nên hình ảnh gì cho đời sống tinh thần đức tin đạo giáo?

Chúa Giêsu Kitô, con Thiên Chúa, xuống trần gian làm người, Ngài rao giảng nước Thiên Chúa căn cứ trên tình yêu thương, sự tha thứ làm hòa giữa con người với Thiên Chúa, và giữa con người trong đời sống xã hội với nhau. Vì tất cả mọi người do Thiên Chúa tạo dựng ban cho sự sống thân xác, và tinh thần trí khôn, nuôi dưỡng trong cuộc sống trên trần gian.

Chúa Giêsu tuy là con Thiên Chúa, nhưng không là vị quan tòa xét xử những vụ kiện tụng, nhất là những việc kiện cáo về đời sống xã hội. Sứ mạng của Ngài là kêu gọi con người đi theo con đường tình yêu thương bác ái giữa nhau, và trở về với Thiên Chúa, Đấng là sự thánh thiện, là nguồn sự bình an cho đời sống.

Tám mối phúc thật là bản hiến chương của con đường tình yêu thương bác ái trong tương quan con người với Thiên Chúa và giữa con người với nhau trong đời sống. (Mt 5,1-12)

Sự phân xử kết án, Thiên Chúa không thực hiện ngay bây giờ lúc con người còn đang trên trần gian. Nhưng vào ngày phán xét sau cùng, khi con đường đời sống của mỗi người trên trần gian chấm dứt. Chúa Giesu đã nói đến hình ảnh đó trong ngày phán xét, Thiên Chúa, Vị Thẩm phán, đưa ra lời phân định căn cứ trên nền tảng tình yêu thương bác ái, mà khi xưa mỗi người trong đời sống trên trần gian đã thực hiện cho người khác. (Mt 25, 40 )

Trong dòng thời gian xưa nay đã có những suy luận phỏng đoán những điều Chúa Giêsu dùng ngón tay viết trên nền đất.

Chữ viết hay hình vẽ trên nền đất bị xóa đi, hay bị đào lấp đi, không còn để lại dấu vết. Nhưng hình ảnh tinh thần phát xuất ra từ trong tâm trí không bị xóa hay bị đào lấp đi khỏi.

Là Con Thiên Chúa xuống trần gian làm người sinh trưởng ở xã hội đất nước đạo Do Thái, chắc chắn Chúa Giêsu thuộc nằm lòng sách Kinh Thánh cựu ước của đạo, cùng được cha mẹ dậy cho biết phải tuân giữ như lề luật truyền lại. Và như Ngài đã nói Ngài đến trần gian không phải để xóa bỏ lề luật, nhưng để kiện toàn cho hoàn hảo.

Vì thế cung cách dùng ngón tay viết trên nền đất của Chúa Giêsu nói lên hình ảnh căn bản sâu xa về thân phận đời sống con người trên trần gian, mà vào mùa Chay hằng năm lời Kinh Thánh của Thiên Chúa nói khi xưa với Ông bà nguyên tổ Adong Evà này, được nhắc lại:

 “Từ bụi đất con đã được tạo thành, và sau cùng con sẽ trở về với bụi đất.” (Sách Sáng Thế 3,19).

Cung cách viết trên nền đất của Chúa Giêsu đã được vua David từ trước thời Chúa Giêsu, với lòng xác tín thâm sâu đã viết nên tâm tình lời cầu nguyện:

“Người qúa biết ta được nhồi nắn bằng gì, hẳn Người nhớ : ta chỉ là cát bụi.” (Thánh vịnh 103,14).

Và cung cách viết trên nền đất của Chúa Giêsu còn là lời nhắc nhở đến tâm tình đạo đức khôn ngoan của Vua David đã có suy niệm nói lên đời sống con người trong hành trình trên trần gian:

“Trên nền đất trần gian con là người lữ khách.” (Thánh vịnh 119,19)

Ngôn sứ Jeremia vào thời điểm giữa khoảng năm 740 và 701 trước niên đại Chúa giáng sinh, đã nói đến thân phận đời sống con người trên nền đất và sau cùng ra khỏi nền đất:

“Lạy Đức Chúa, niềm hy vọng của Israel là Ngài, hết những ai lìa bỏ Ngài sẽ phải xấu hổ, những kẻ quay lưng lại với Ngài sẽ bị bứng khỏi đất, vì họ đã lìa bỏ Đức Chúa là mạch nước trường sinh. “ (Jermia 17,13).

Cung cách đối xử của Chúa Giêsu với con người lấy ngón tay viết trên nền đất không lên án kết tội ai. Nhưng nhắc bảo nhớ lại căn bản đời sống con người từ khởi đầu được thành hình nhào nặn ban cho có sự sống từ bụi đất, và sau cùng cũng lại trở về với bụi đất.

Tình yêu thương bác ái, lòng kính trọng sự sống là lề luật căn bản. Vì thế Chúa Giêsu không lên án người có tội. Trái lại muốn cứu sự sống người phạm tội, nhưng chỉ kết án tội lỗi sự dữ.

Chúa Giêsu bảo: "Ta cũng thế, Ta không kết tội chị. Vậy chị hãy đi, và từ nay đừng phạm tội nữa“. (Ga 8,11).

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long