Vào đúng nửa đêm ngày 31.12. hằng năm, năm cũ kết thúc đi vào lịch sử qúa khứ, và năm mới ngày 01.01. bắt đầu xuất hiện, một tương lai thời gian mới mở ra cho đất trời cùng cho lòng người.
Tùy theo tục lệ văn hóa mỗi dân tộc đất nước, cùng tâm tính mỗi người, đón mừng năm mới theo cách thế khác biệt nhau theo như tập tục văn hóa mỗi nước, mỗi dân tộc.
Có những người tư lự suy nghĩ về thời gian qúa khứ vừa trôi qua và về tương lai đang tới. Có người vui mừng cười nói, nhưng cũng có người lộ nét mặt tư lự lo âu…Nhất là từ hai năm nay (từ 2020) nhân loại sống trong lo sợ, vì vi trùng bệnh dịch Covid lây lan truyền nhiễm đe dọa sức khỏe đời sống con người trên hoàn cầu. Vì thế phải sống trong giới hạn về mọi mặt để bảo vệ sức khoẻ cho chính mình và cho người khác nữa. Nên không khí đón mừng Năm Mới không tưng bừng nhộn nhịp ăn mừng như trước nữa.
Đón mừng năm mới với niềm hy vọng cùng lòng cầu xin khấn nguyện cho có được đời sống bằng an khỏe mạnh, không còn bị đe dọa hạn chế giới hạn nữa.
Trước ngưỡng cửa bước sang thời gian lịch sử năm mới, con người tư lự hỏi vậy phải sống năm mới như thế nào?
Tên gọi tháng thứ nhất của năm theo tiếng Tây phương: Januar, Janvier, January… mang tiềm ẩn hai ý nghĩa.
Ngày xưa người Rôma kính thờ thần Janus, vị thần này có hai khuôn mặt được vẽ hay khắc bên ngoài và bên trong cánh cửa chính ra vào nhà có ý nghĩa: Thần của khởi đầu và Thần của tận cùng. Một mặt vị thần này nhìn ra phía trước, và một mặt vị thần nhìn lại phía đàng sau. Theo dòng thời gian đầu thần Janus được dùng làm biểu tượng không chỉ khắc vẽ trên cửa nhà như thần canh giữ cửa nhà, nhưng còn muốn diễn tả đặc tính hay cách cư xử ẩn chứa hai ý nghĩa nữa. Ngày 01.01. hằng năm là ngày Hòa bình thế giới. Mọi người khắp nơi trên hòan cầu đều cầu chúc mong ước hòa bình đến cho nhân loại. Nền Hòa bình được kiến tạo với hai chiều ý nghĩ: hòa bình không chỉ là lời nói xuông thôi, nhưng còn phải có hành động xây dựng đi kèm theo nữa. Có thế nền hòa bình mới tỏ hiện trong đời sống. Và Thánh Phanxicô thành Assi đã có tâm tư cầu nguyện hòa bình: „Lạy Chúa, xin dùng con như khí cụ bình an của Chúa“.
Cánh cửa năm mới sau nửa đêm ngày 31.tháng 12. của năm cũ mở sang năm mới với tầm nhìn quay trở lại năm cũ đi vào dĩ vãng, và tầm nhìn hướng về tương lai phía trước đang tới. Một tầm nhìn với lòng biết ơn hay chút tâm tình ăn năn thống hối làm hòa với tất cả những gì đã xảy, và tầm nhìn đầy niềm tin tưởng cùng niềm hy vọng những gì đang cùng sẽ tới.
Tin lành bình an của Năm Mới mang đến cho con người chúng ta cũng như một cánh cửa mở ra với hai khuôn mặt. Lòng tin tưởng và niềm hy vọng của chúng ta có tên là Chúa Giêsu (Lc 2,21).
Tên của năm mới như một cánh cửa, như một cửa sổ mở ra một khung cảnh thế giới khác.
Tên đó là tên của sự hứa hẹn ban ân đức: Giêsu – Thiên Chúa cứu độ! „Không có tên nào khác ban cho nhân loại mang đến ơn cứu độ“ (Công vụ tồng đồ 4,12).
Và trong tên Giêsu chúng ta cầu nguyện cùng xin ơn tha thứ bình an phù hộ cho đời sống mình. Cũng cùng trong danh Giêsu, chúng ta từ ngày lãnh nhận làn nước bí tích rửa tội, đi vào cánh đồng truyền giáo như nhân chứng cho tình yêu: Thiên Chúa là nguồn ơn cứu chuộc và bình an.
Trong dân gian có suy tư đầy kinh nghiệm thực tế về đời sống mỗi người: Tất cả những bước đi cần thiết đều khởi đầu từ bước thứ nhất!
Vào ngày đầu Năm Mới sự suy tư đầy khôn ngoan này là một nhắc nhở về bước đường đời sống tương lai đang tới.
Lẽ tất nhiên kho tàng khôn ngoan của nhân loại có nhiều tên tuổi khác nhau. Nhưng tên của một người phụ nữ, mà hằng năm vào ngày 01. Tháng Giêng năm mới trong nếp sống Giáo Hội Công giáo mừng kính trọng thể: Đức Mẹ Maria, đấng là mẹ đã sinh ra Chúa Giêsu ở trần gian.
Trước ngưỡng cửa Năm Mới chúng ta chào đón Đức Mẹ Maria, người đã mở cánh cửa lòng mình tiếp nhận Chúa Giêsu, con Thiên Chúa xuống thế làm người qua lời truyền tin của tổng lãnh Thiên Thần Gabriel.
Qua Đức Mẹ, Thiên Chúa đã có khuôn mặt của con người, khuôn mặt của một hài nhi. Con đường đời sống của Đức Mẹ Maria đã sống trải qua là con đường chan chứa sự tin tưởng và niềm hy vọng nơi Thiên Chúa về một tương lai mù mịt không biết sự gì sẽ xảy tới. (Lc 1,37-38)
Trong kinh cầu Đức Bà, có câu ca ngợi „Đức Bà là cửa thiên đàng“. Câu ca ngợi này ẩn chứa hai ý nghĩa: Đức Mẹ Maria là cánh cửa thiên đàng, khi Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa từ trời cao xuống trần gian làm người. Đức Mẹ Maria là cánh cửa thiên đàng cho những ai tin tưởng cùng đặt niềm hy vọng nơi lời bầu cử của Đức Mẹ: Hễ Chúa Giêsu bảo gì, xin cứ làm như ngài nói! (Gioan 2,5).
Và cuộc đời Đức Mẹ tuy mở cửa ra cho Con Thiên Chúa mang ơn tin lành cứu độ đến cho nhân trần, nhưng Đức Mẹ sống yên lặng giữ kín mọi sự trong tâm hồn mình, để suy nghĩ học hỏi. (Lc 2,19 )
Phải chăng cung cách nếp sống lòng khiêm nhượng đó của Đức Mẹ cũng là mẫu gương bước khởi đầu cho đời sống chúng ta ngày bắt đầu Năm Mới 01.01.2022 ?
Chúc mừng Năm Mới 2022.
Lm. Nguyễn ngọc Long