Hằng năm khắp nơi trong toàn thể Giáo hội Công giáo đều xây dựng hang đá mừng biến cố trọng đại Chúa Giêsu gíang sinh làm người trong không khí tưng bừng vui mừng cùng tin tưởng.

Những bộ tượng đặt trong hang đá giáng sinh ngoài hài nhi Giêsu, đức mẹ Maria, Thánh Giuse ra còn có tượng các người mục đồng, và những con vật chiên bò lừa của họ nữa.

Quang cảnh cảnh này ngay từ thời Giáo hội sơ khai cuối thế kỷ 1. sang đầu thế kỷ 2. sau Chúa giáng sinh đã được viết thuật lại trong sách phúc âm theo Thánh sử Luca

„Trong vùng ấy, có những người chăn chiên sống ngoài đồng và thức đêm canh giữ đàn vật.9 Bỗng sứ thần Chúa đứng bên họ, và vinh quang của Chúa chiếu toả chung quanh, khiến họ kinh khiếp hãi hùng.10 Nhưng sứ thần bảo họ: "Anh em đừng sợ. Này tôi báo cho anh em một tin mừng trọng đại, cũng là tin mừng cho toàn dân. (Lc 2,8-10).

Các mục đồng là ai, và tại sao hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa, lại sinh ra giữa nơi họ trú ngụ để canh giữ đàn súc vật?

Các người chăn dắt đàn súc vật di chuyển chỗ ở nay đây mai đó tìm đồng cỏ xanh tươi, suối nước uống trong lành cho súc vật như chiên, cừu, bò…được gọi là những mục đồng.

Họ có cuộc sống khổ cực, nghèo cùng đơn giản ngoài đồng ruộng, trên sườn núi dưới thung lũng hoang dã. Xã hội cần những mục đồng nuôi chăm sóc đàn súc vật. Nhưng họ lại bị nhìn với ánh mắt coi thường khinh rẻ cùng bị nghi kỵ. Vì họ bị cho là những người thất học hay ít học có cuộc sống nghèo cực khổ ngoài lề hay bên ngoài sinh hoạt nếp sống xã hội.

Theo Kinh Thánh nơi sách Sáng Thế đã nói đến nghề nghiệp mục đồng ngay từ thời cổ đại, thời đồ đá. Tổ phụ Isaac có hai người con: Esau làm nghề mục đồng săn bắt thú vật ngoài đồng ruộng, và Jacob trầm tĩnh hơn làm nghề nông. (Sáng Thế ký 25,5-11).

Theo truyền thống Do Thái và truyền thống văn hóa Hylạp nghề mục đồng được nhìn theo khía cạnh tích cực. Các vị tổ phụ, như Thánh Tiên tri Mose, Vua thánh David là những người mục đồng chăn dắt đàn súc vật trên đồng cỏ.

Và Thánh vịnh đã nói đến Thiên Chúa là người mục đồng chăn dắt nuôi dưỡng con người. (Tv 23,1).

Chính Thiên Chúa đã đoan hứa Đấng cứu thế là một vị mục đồng sẽ sinh ra cho toàn dân. (Sách Tiên tri Mika 5,4).

Vì thế, sự sinh ra của Vị mục tử Đấng cứu thế, mang lại sự công chính cho dân chúng được trông mong chờ đợi nơi mục đồng xứ Bethlehem.

Các Hoàng đế vua chúa của đế quốc Roma thời xa xưa như Caesare, Augustus cũng tự nhận hay được phong là những vị mục tử (đồng) với nhiệm vụ lo cho dân được no cơm ấm áo có đời sống hòa bình thịnh vượng.

Khi suy tư về vai trò của các mục đồng, người Hylạp nghĩ rằng các mục đồng nhận ra nơi hài nhi Giêsu sơ sinh là vị vua. Nhà thơ Vergil có suy tư Thiên Chúa thường mặc khải những điều bí ẩn nhiệm mầu cho các mục đồng. Và nhà thần học, giáo phụ Origenes (185-245) cũng có suy tư như Vergil, khi cho rằng Thiên Thần loan tin vui hài nhi Giêsu giáng sinh trước hết cho các mục đồng. Vì họ là những người đơn sơ chất phác sẵn sàng đón nhận Ngôi Lời của Thiên Chúa.

Nơi nhiều nền văn hóa hình ảnh người mục đồng là hình ảnh một người cha có tầm hồn tầm nhìn bao quát biết lo liệu.

Hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa, đã chọn mở mắt chào đời giữa họ và cho họ trước tiên. Họ là những người tiên khởi được tận mắt nhìn thấy, cùng tận tai nghe tiếng Thiên Thần Chúa hiện đến báo tin vui mừng: Hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa, Đấng cứu thế sinh ra cho trần gian ở ngay giữa chuồng nuôi súc vật của họ bên vùng Bethlehem.

Và họ là những người đầu tiên được nhìn tận mắt hài nhi Giêsu. Cũng có thể có ai trong bọn họ đã sốt sắng nói một vài lời thân thương với hài nhi Giêsu, có thể họ đã chạm bàn tay thân ái vào hài nhi Giêsu nữa không chừng! Và tuy nghèo nàn, nhưng lòng cảm thương họ cũng có thể mang món qùa gì trong tầm tay đang có cho hài nhi Giêsu đã sinh ra giữa cảnh hèn hạ thiếu thốn qúa cám cảnh trong chuồng nuôi súc vật.

Và như thế, Chúa Giêsu đã mang đến sự kính trọng nhân phẩm của họ là hình ảnh con Thiên Chúa. Chúa Giêsu, Con Thiên muốn có cuộc sống nghèo nàn gần gũi con người không phân biệt giai cấp.

Hằng năm mừng lễ sinh nhật Hài nhi Giêsu xuống trần gian, các mục đồng trong đêm thánh năm xưa được nhắc nhớ đến là những người đầu tiên hành hương kéo đến thăm viếng chiêm ngưỡng hài nhi Giêsu. Nhưng họ lại không được kính trọng là những vị Thánh trong Gíao Hội. Và trong nếp sống phụng vụ Giáo Hội họ không có chỗ đứng ngày lễ kính tưởng nhớ.

Kinh Thánh nói đến các mục đồng được Thiên Chúa hiện ra báo tin, và họ là những nhân chứng cho biến cố đêm thánh hài nhi Giêsu sinh ra làm người. Nhưng họ chỉ được kể như một tập thể những người canh giữ đàn súc vật ngoài đồng ruộng. Tên của họ không được biết nhắc đến. Và sau này kinh thánh cũng không nói đến họ nữa.

Nhưng niềm vinh dự cao cả cho họ là sau này khi đi rao giảng nước Thiên Chúa, chính Giêsu đã nghĩ nhớ đến họ, đến đời sống công việc trách nhiệm đầy lòng yêu thương của họ. Nên ngài đã nhận mình là người mục đồng chăn dắt đoàn chiên! (Phúc âm Thánh Gioan 10, 11- 14).
Còn vinh dự nào cao qúi hơn nữa cho những Mục Đồng của đêm thánh vô cùng năm xưa ở cánh đồng Bethlehem!

Mừng lễ Chúa giáng sinh Giêsu
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long